Per januari 2019 telt Nederland 355 gemeenten. De gemeenten worden geconfronteerd met een aantal grote (bestuurlijke) uitdagingen. In de afgelopen periode is een beweging ingezet om meer taken in het sociale domein naar gemeenten over te hevelen, de zogenoemde decentralisatie. De gemeenten worden daardoor verantwoordelijk voor jeugdzorg, werk en inkomen en zorg aan langdurig zieken en ouderen. Vanwege bijkomende bezuinigingen zullen gemeenten straks meer moeten doen met minder geld, zoals het geval is bij de Participatiewet. Betere samenhang maakt maatwerk evenwel mogelijk.
Vanuit het perspectief van de Europese geldstromen bezien, krijgen gemeenten door de staatssecretaris van SZW een steeds belangrijker rol toebedeeld. De 35 arbeidsmarktregio’s/ coördinerende centrumgemeenten zijn aangewezen als ESF-aanvragers voor (re-)integratie van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt en fungeren als ‘ESF-aanvraagloket’ voor gemeenten, voor PrO/vso en andere stakeholders/ketenpartners binnen de arbeidsmarktregio en dragen verantwoordelijkheid voor het risk management daarbij.
Alles overziend, zijn gemeenten momenteel in meer of mindere mate gericht op: